Prace na wysokościach są zaliczane do robót szczególnie niebezpiecznych. Jakikolwiek błąd maszyny lub człowieka może doprowadzić do bardzo poważnych konsekwencji. Obowiązkiem pracodawcy jest ustalenie i aktualizowanie procedur prac szczególnie niebezpiecznych, dbanie o przestrzeganie przepisów BHP, a także zapewnienie pracownikom bezpieczeństwa i dostępu do odpowiednich szkoleń.
Definicję czynności zaliczanych do prac na wysokościach oraz wymagania dotyczące bezpieczeństwa pracy, jakie powinny być spełnione przy ich prowadzeniu, zawiera rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Za pracę na wysokości uważana jest każda czynność wykonywana co najmniej 1 m nad poziomem podłogi lub ziemi. Taką pracą nie jest czynność przeprowadzana w warunkach, gdy przestrzeń jest osłonięta pełnymi ścianami ze wszystkich stron do wysokości minimum 1,5 m lub wyposażona w inne stałe konstrukcje chroniące pracownika przed upadkiem. Mogą to być bariery, siatka itp.
Podczas organizacji prac na wysokościach należy pamiętać, aby zachować specjalne środki ostrożności. Do takich czynności powinni być skierowani dwaj pracownicy jednocześnie. Następnie, przed przystąpieniem do wykonywania pracy, należy dokonać oceny ryzyka i zastosować środki eliminujące, bądź zmniejszające ryzyko. W niektórych przypadkach wskazane jest sporządzenie planu BIOZ, w którym powinien być określony harmonogram pracy z imiennym podziałem na kolejność wykonywanych zadań.
Wymogi BHP dotyczą nie tylko organizacji pracy na wysokościach, ale także sprzętu wykorzystywanego w tym czasie. Musi on spełniać postulaty siedemnastu norm oraz posiadać certyfikat CE. Do wykonywania tego typu prac należy odpowiednio się przygotować. Mogą je realizować tylko osoby w pełni zdrowe, które systematycznie są poddawane specjalistycznym badaniom lekarskim. Pracownicy skierowani do zadań na wysokościach muszą być kompetentni, przejść odpowiednie szkolenia, posiadać doświadczenie oraz umiejętność udzielania pierwszej pomocy.
Zlecając prace na wysokościach, pracodawca musi określić szczegółowe wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy. Powinien zapewnić bezpośredni nadzór nad wyznaczonym zadaniem osobom do tego uprawnionym, może to być np. kierownik robót, brygadzista itp. Dodatkowo obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie odpowiednich środków zabezpieczających. Musi to być przede wszystkim sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości. Ważny jest także szczegółowy instruktaż oraz szkolenie BHP dla pracowników wykonujących prace na wysokościach.
Prace na wysokościach są szczególnie niebezpieczne. Oznacza to, że zarówno pracodawca, jak i pracownik powinni dołożyć szczególnych starań, aby ograniczyć ryzyko podczas realizowania tego rodzaju działań.
