Każdy pracodawca jest zobowiązany do wyposażenia zakładu pracy w apteczki pierwszej pomocy. Dodatkowo obowiązkiem pracodawcy jest również wyznaczenie pracowników do udzielania pierwszej pomocy.
Zgodnie z art. 209 1 Kodeksu Pracy pracodawca ma obowiązek zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników. Natomiast w rozporządzeniu w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy znajduje się zapis mówiący o tym, że pracodawca musi zapewnić pracownikom sprawnie funkcjonujący system pierwszej pomocy w razie wypadku oraz środki do udzielania pierwszej pomocy.
Prawo nie definiuje dokładnie, co powinna zawierać apteczka znajdująca się
w zakładzie pracy. Nie ma jednego ustalonego wykazu środków, lekarstw czy też opatrunków, które powinny być na jej wyposażeniu. Jednak zgodnie
z rozporządzeniem w sprawie ogólnych przepisów BHP skład apteczki powinien być ustalany w porozumieniu z lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, czyli lekarzem medycyny pracy.
Podstawowa apteczka zakładowa pierwszej pomocy może zawierać tylko środki opatrunkowe i sprzęt ratunkowy. Powinny się w niej znaleźć m.in. opaski dziane, opaski elastyczne, plastry z opatrunkiem i bez, chusty trójkątne, opatrunki jałowe. Zestaw pierwszej pomocy powinien być wyposażony w rękawiczki jednorazowe, nożyczki z tępymi końcówkami, maski lub ustniki niezbędne do przeprowadzenia sztucznego oddychania metodą usta-usta itp.
W zależności od charakteru działalności zakładu pracy i zagrożeń występujących
w miejscu pracy w apteczce mogą znajdować się również opatrunki hydrożelowe, płyn do przemywania oczu, sól fizjologiczna, koc ratunkowy termiczny itp. Oprócz tych wszystkich środków, do zestawu musi zostać dołączona także instrukcja udzielania pierwszej pomocy. Instrukcja powinna zostać wywieszona przy apteczkach pierwszej pomocy.
Apteczka pierwszej pomocy w miejscu pracy to ważny element, który wpływa na bezpieczeństwo i zdrowie pracowników. Dlatego tak ważne jest jej odpowiednie wyposażenie. Jednak istnieją pewne substancje i produkty, których nie należy przechowywać w apteczce firmowej. Oto one:
Liczba apteczek w zakładzie pracy to częsty dylemat pracowników służby BHP, ponieważ trudno jest oszacować, gdzie i w jakiej ilości powinny się znajdować. Zgodnie z przepisami decyzję o liczbie apteczek pierwszej pomocy i ich umiejscowieniu podejmuje się w porozumieniu z lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami.
Określając liczbę apteczek, należy wziąć pod uwagę rodzaje i nasilenie występujących w przedsiębiorstwie zagrożeń oraz odległość do apteczek ze wszystkich stanowisk pracy. Każdy pracownik powinien mieć możliwość w razie potrzeby dotrzeć do zestawu i skorzystać ze środka pierwszej pomocy. Przepisy nie regulują minimalnej odległości do najbliższej apteczki, należy to ustalić indywidualnie. Często stosuje się zasadę, że liczba apteczek uzależniona jest proporcjonalnie od liczby zatrudnionych pracowników.
Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie ogólnych przepisów BHP za obsługę punktów i apteczek pierwszej pomocy odpowiada pracownik wyznaczony przez pracodawcę, który jest przeszkolony w udzielaniu pierwszej pomocy. Osoby te są zobowiązane dbać o czystość, widoczność, właściwe oznakowanie i wyposażenie zestawów pierwszej pomocy.
Apteczki w zakładzie pracy pełnią istotną funkcję w zapewnieniu bezpieczeństwa pracownikom. Warto zatem zadbać, żeby wyposażenie apteczki takich punktów pierwszej pomocy było jak najbogatsze. Najlepiej skonsultować to z lekarzem medycyny pracy.
Apteczka w zakładzie pracy powinna być łatwo dostępna dla wszystkich pracowników. Idealnym rozwiązaniem jest to, że powinna być ona umieszczona w ogólnodostępnym miejscu i dobrze oznakowana. To minimalizuje czas reakcji i poszukiwań w przypadku konieczności udzielenia pierwszej pomocy w razie wypadku.
Poza tym bardzo ważne jest to, aby apteczka nie była narażona na działanie warunków atmosferycznych i wilgoci. Dlatego najlepszym miejscem na jej przechowywanie jest sucha i chłodna lokalizacja. Unikaj umieszczania jej w pobliżu źródeł ciepła lub w miejscach narażonych na bezpośrednie działanie promieni słonecznych. Ważne jest również to, aby apteczka znajdowała się w wśród higienicznych warunków pracy.
Każda firma powinna wyznaczyć osobę odpowiedzialną za kontrolowanie zawartości apteczki. Ta osoba jest odpowiedzialna za sprawdzanie dat ważności produktów, uzupełnianie brakujących środków, oraz monitorowanie stanu apteczki. To ważne także ze względu na to, że każdy pracownik ma dostęp do apteczki w zakładzie pracy.
Ogólna zasada polega na tym, że odpowiedzialność wyposażenia apteczek spada na osobę, która została odpowiednio przeszkolona w zakresie udzielania pierwszej pomocy. Reguluje to paragraf 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa z dnia 26 września 1997 r.
W przypadku większych zakładów pracy dobrą praktyką jest szkolenie kilku pracowników z podstawowej opieki medycznej. Daje to pewność, że w razie potrzeby może być używana przez różne osoby i też większa liczba osób będzie zwracała uwagę na uzupełnienie zakładowej apteczce pierwszej pomocy.
