Ze względu na zagrożenie wirusem, wiele firm straciło zlecenia, musiało wprowadzić postój lub zmniejszyć etaty swoim pracownikom. Miało to ogromne znaczenie dla osób chorych lub ciężarnych kobiet, ponieważ zasiłek chorobowy i tzw. macierzyńskie oblicza się na podstawie ostatnich przeciętnych wynagrodzeń. Czy poprawka, którą senat skierował do sejmu, rozwiązuje ten problem?
L4 i macierzyńskie - kto ma do nich prawo?
Pracownik, który jest zatrudniony na umowę o pracę, w razie choroby może liczyć na tzw. L4, czyli wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy przyznawany na okres, w trakcie którego jest niezdolny do wykonywania pracy. Kwestie te regulują akty prawne: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy oraz Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Podobnie jest z zasiłkiem dla kobiet w ciąży.
Pandemia a nowe wyliczenia podstawy dla kobiet w ciąży
Wysokość zasiłku macierzyńskiego wynosi 100% pensji, chyba że pracownica zadeklaruje do 21 dni od porodu chęć skorzystania z urlopu rodzicielskiego. Wtedy zasiłek wynosi 80% przez okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. Zasiłek macierzyński wylicza się, uśredniając wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy.
Tarcza antykryzysowa (Dz.U. nr 374 ze zm.) miała w swoim zamyśle pomóc firmom przetrwać w czasie epidemii. Dzięki tarczy pracodawcy mogli m.in. obniżyć etaty i pensje. Niestety, tarcza niosła za sobą również niekorzystne skutki dla osób pobierających świadczenia. Jeśli przez pandemię kobieta miała obniżony etat lub mniej korzystne warunki zatrudnienia, finalnie odbiło się to na wysokości jej zasiłku.
O zmianę tego stanu rzeczy apelowała m.in. Helsińska Fundacja Praw Człowieka, propozycję zmian przepisów złożyła także Lewica i OPZZ, a Senat skierował w tej sprawie projekt do Sejmu. Poprawka zgłoszona przez resort rodziny została przyjęta w Sejmie podczas prac nad ustawą w celu przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19. Dzięki poprawce podstawa wymiaru świadczenia z ubezpieczenia chorobowego nie będzie już uwzględniała zmiany wymiaru czasu pracy.
Nowe przepisy już weszły w życie
Od dnia 9 października 2020 r. zmieniły się zasady ustalania podstawy wymiaru świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, gdy pracodawca zmienił wymiar czasu pracy na podstawie ustawy o COVID-19. Co więcej, przepisy dotyczące obniżania wymiaru czasu pracy będą obowiązywały z mocą wsteczną. Jak poinformowała minister rodziny Marlena Maląg, przeliczenie podstawy wymiaru świadczeń już wypłaconych będzie następowało na wniosek świadczeniobiorcy.
Kto może wnioskować o przeliczenie podstawy wymiaru świadczeń?
Szczegółowe wytyczne można znaleźć na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z nimi o przeliczenie podstawy wymiaru świadczeń może wnioskować osoba, której pracodawca:
Gdy tym osobom ustala się podstawę wymiaru świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, przyjmuje się podstawę wymiaru zasiłku sprzed zmiany czasu pracy, jeżeli:
oraz
Wobec tych osób nie stosuje się bowiem art. 40 ustawy zasiłkowej tj. Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa. Przepis ten przewiduje, że w razie zmiany wymiaru czasu pracy:
albo
podstawę wymiaru zasiłku ustala się wyłącznie na podstawie wynagrodzenia ustalonego dla nowego wymiaru czasu pracy.
To oznacza, że dla osób, którzy spełniają powyższe warunki, przyjmuje się podstawę wymiaru obliczoną dla wcześniejszego zasiłku. Aby można było przeliczyć podstawę wymiaru świadczeń, świadczeniobiorca musi złożyć wniosek do pracodawcy, lub do ZUSu.
Źrodło: https://www.zus.pl/o-zus/aktualnosci/-/publisher/aktualnosc/1/przeliczenie-podstawy-wymiaru-swiadczen-z-tytulu-choroby-i-macierzynstwa-gdy-zmieniono-wymiar-czasu-pracy-na-podstawie-ustawy-o-covid-19/3613586
